Waar komt de behoefte aan innovatie anno 2019 vandaag? En hoe faciliteer je het? Wereldwijd zetten steden in op innovatie als strategie voor stedelijke ontwikkeling en economische veerkracht. Bij SITE houden we deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en verbinden we de theorie over deze ontwikkeling met de praktijk. In dit kader heeft SITE, in samenwerking met het International New Town Institute (INTI), meegedacht over de ontwikkeling van een innovatiedistrict in Shenzhen, China.
Nieuws
Shenzhen, China biedt ruimte voor een innovatiedistrict op humane schaal
Een schone lei voor Shenzhen of voortborduren op het bestaande?
In China ontwikkelt de metropool Shenzhen zich ondertussen in rap tempo. In de laatste 40 jaar is het uitgegroeid van plattelandsdorp tot miljoenenstad en maakt het maakt nu deel uit van de beruchte Pearl Delta regio (> 60 miljoen inwoners). Shenzhen’s tech industrie wordt inmiddels gezien als het Aziatische Silicon Valley. Dit is ook de lokale overheid niet ontgaan. In buitenwijk Guangming wil men innovatie naar een hoger niveau tillen en een internationale gemeenschap creëren. Urban Villages vormen echter veelal de realiteit en een ‘tabula rasa’ strategie, het starten met een schone lei, is in China niet ondenkbaar.
SITE pleit echter voor een innovatiedistrict dat voortborduurt op het bestaande, met een humane schaal en programmatische mix, met beloopbare afstanden tussen voorzieningen en plekken voor ontmoeting. Waar innovatie ontstaat tussen stedelijk leven en zich toont naar de buitenwereld.
Het verschil tussen innovatiedistrict en een bedrijventerrein
Innovatiedistricten is een hot topic. In 2014 wijdden Bruce Katz en Julie Wagner van het Brookings Institution er al een paper aan: “The Rise of Innovation Districts”. Sindsdien is het aantal innovatiedistricten wereldwijd aanzienlijk gegroeid. Maar wat maakt zo’n district anders dan een bedrijventerrein of een science park?
Een innovatiedistrict verschilt op een aantal wezenlijke vlakken van ‘gewone’ plekken voor bedrijvigheid en onderzoek. Dergelijke traditionele plekken kenmerken zich veelal door individuele instellingen die achter gesloten deuren onderzoek doen en werken aan innovatieve oplossingen. In een innovatiedistrict werkt dit anders. Hier staan openheid en transparantie hoger in het vaandel. Netwerkbijeenkomsten en evenementen vinden met grote regelmaat plaats om kennis en talent in gevestigde bedrijven, startups en universiteiten uit te wisselen. Innovatie wordt niet meer gezien als een geheimzinnige activiteit op een afgelegen terrein, maar als een sociaal proces in een stedelijke buzz.
De omgeving kan dit faciliteren. 22@Barcelona in de Catalaanse hoofdstad en Kendall Square in Cambridge zijn enkele voorbeelden zulke districten. Ruimtes voor evenementen, co-working plekken, universiteitsgebouwen en kantoren zijn hier op loopafstand van elkaar te vinden en (al dan niet toevallige) ontmoetingen vinden plaats in een van de vele ‘third places’ die het gebied kent. Amazon heeft niet zonder reden recent een nieuw kantoor geopend in het 22@ district in Barcelona.
Stedelijke innovatie
Dit alles heeft duidelijke connecties met de klassieke theorie rondom het genereren van stedelijk leven (Jacobs, Gehl) en de veranderende aandacht voor de behoeften van (kennis)werkers. De tendens van de vermenging van werken, wonen en leisure lijkt zich daarmee voort te zetten en innovatieve bedrijven gaan hierin mee. Waar de associatie met innovatie veelal een monofunctioneel, perifeer karakter heeft gehad, is hier nu een kentering gaande. Innovatie gaat steeds minder over hekkenen meer over plekken.
s
g
Huidige situatie Guangming, Shenzhen
