Beeld Wandervoids, bron: Studioninedots
Voor SITE en de gebiedsontwikkeling staan we op een keerpunt. We weifelen nog wat tussen het oude en nieuwe normaal, maar stilaan komen fundamentele vraagstukken bovendrijven. Wat is het kantoor van de toekomst? Hoe definiëren wij straks een A-locatie? Wat is het perspectief van stedelijke verdichting? Hoe gaan we om met het belang en de aantrekkelijkheid van third places?
We kunnen op dit moment nog niet goed inschatten of er radicale verschuivingen plaatsvinden, of dat het veel meer geleidelijke aanpassingen zullen zijn. Gaan we een beetje of veel meer thuiswerken? Gaan we blijvend minder of een beetje minder in het OV? Is de rem op kantoor- en hotelontwikkelingen langdurig en blijvend? Het is afwachten of er een radicaler omslagpunt bereikt wordt. Een permanent nieuw normaal met thuis als vaste werkplek, last-minute vakanties als norm en een volksverhuizing richting rustigere, goedkoper en/of perifere delen van Nederland…
SITE heeft niet de antwoorden. Maar we vermoeden dat gebiedsontwikkeling langere tijd moet dealen met grote onzekerheid. Per moment, per situatie moet worden bekeken of een locatie veilig wordt geacht, of er een evenement kan plaatsvinden en of mensen niet te dicht op elkaar verblijven. De plekken waar je even niet moet zijn veranderen van de avondspits op de snelweg naar lokale coronahaarden in de Nederlandse steden. De ANWB kan zich dus ook alvast gaan omscholen.
We zijn daarmee aanbeland bij les 1 van aardrijkskunde: SITE en SITUATION. We verlaten het klassieke en starre vastgoedperspectief van “locatie, locatie, locatie” en zullen veel meer oog moeten hebben voor “situatie, situatie, situatie”. We zullen anders moeten kijken naar lokale omstandigheden. In Corona tijden bestaan immers geen vaste veilige locaties, alleen tijdelijk veilig verklaarde situaties. Daarmee zal (gebieds)exploitatie binnen gebiedsontwikkeling belangrijker worden en moeten we flexibiliteit gaan ingebakken.
Maar de hoe-vragen blijven oppoppen: Hoe gaan we ademruimte ontwikkelen in onze volgebouwde steden? Hoe kunnen we flexibele ruimtes maken in tijden dat mixed-use het moeilijk heeft? Hoe kunnen we overmaat in ruimtes en gebouwen gaan betalen en terugverdienen? Voldoende uitdagingen op zijn minst, waar we als SITE al over nadenken. Het biedt kansen voor nieuwe programma’s en verrassingen. Deze tijd leert ons in ieder geval dat de behoefte en impact van fysieke ontmoetingen niet te onderschatten valt!
